اگر موارد زیبایی رو کنار بگذاریم، شایعترین شکایتی که بیمار به خاطر آن به مطب متخصص پوست مراجعه می‌کند، خارش است. و می‌تواند علامت بیماری‌های پوستی یا بیماری‌های داخلی باشد. در مواردی که همراه با ضایعات اختصاصی پوست است، بیماری‌های پوستی علت آن است.
در مواردی که بدون ضایعه اختصاصی پوست ایجاد می‌شود و فقط ضایعات غیر اختصاصی ناشی از کندن و خاراندن پوست وجود دارد، باید علل داخلی، عفونی و عوارض دارویی را مدنظر قرار داد.
خارشی که به صورت حاد و در طی چند روز شروع می‌شود معمولا مطرح کننده بیماری داخلی نمی‌باشد. اما خارش مزمن و پیشرونده در طی هفته‌های گذشته مطرح کننده بیماری داخلی است.
عارضه دارویی
ممکن است علتش عارضه مصرف دارو باشد. داروهایی مثل استروژن، استامینوفن، استروئید آنابولیک، رتینوئید، کدئین، مورفین، کلروکین و لیتیم باعث خارش می‌شوند.
علل عفونی
وقتی چند نفر در خانواده مبتلا هستند، علل عفونی مثل گال و شپش را باید مدنظر قرار داد. خارش گاه جز علایم اولیه بیماری ایدز می‌باشد.
بیماری کلیه
در بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه و در بیمارانی که دیالیز می‌شوند، خارش شایع است.
بیماری کبدی
همه بیماری‌های کبدی می‌توانند باعث خارش شوند، اما بیشتر در پرایمری بیلیاری سیروزیس، پرایمری اسکلروزینگ کلانژیتیس، کلدوکولیتیازیس انسدادی، کارسینوم مجاری صفراوی دیده می‌شود. هپاتیت C مزمن و فرم های دیگر هپاتیت ویروسی نیز باعث خارش می‌شوند.
بیماری های خونی
فقر آهن ممکن است باعث خارش شود. در 30 تا 50 درصد بیماران مبتلا به پلی سیتمی ورا خارش وجود دارد. در این بیماران معمولا بدنبال تماس با آب ایجاد می‌شود.
بیماری های غددی
ممکن است اولین علامت پرکاری تیروئیدی خارش شدید و منتشر باشد. در کم کاری تیروئیدی هم ممکن است دیده شود اما شایع نیست و اغلب با خشکی پوست همراه است. در زنان مبتلا به دیابت خارش ناحیه تناسلی شایع‌تر است و با کنترل نامناسب قند خون ارتباط دارد.
بدخیمی ها
هر بدخیمی به عنوان علامت پارانئوپلاستیک می‌تواند باعث خارش شود. در 10 تا 30 درصد بیماران مبتلا به بیماری هوچکین خارش ایجاد می‌شود. در این بیماران شب‌ها تشدید می‌شود و با لرز و تعریق و تب همراه است.
علل روانپزشکی
ممکن است علل روانپزشکی داشته باشد. اضطراب و افسردگی ممکن است باعث خارش شوند.
چه اقداماتی در بیمار باید انجام شود؟
در ابتدا باید معاینه کامل پوست، ناخن، مو و مخاط انجام شود. اگر ضایعات اختصاصی پوست پیدا شود با درمان آن خارش برطرف می‌شود. اگر ضایعات اختصاصی در معاینه پیدا نشد، باید شرح حال مصرف دارو، معاینه کامل و آزمایش چک اپ برای بررسی بیماری‌های داخلی و عفونی به عمل آید.