علت ویتیلیگو چیست؟
پیسی یا لک و پیس یا ویتیلیگو یک بیماری اکتسابی است که به علت از بین رفتن سلول‌های تولید کننده رنگ دانه ایجاد می‌شود. علت دقیق آن مشخص نیست. عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ایجاد آن دارند. 7 درصد خویشاندان درجه یک فرد مبتلا به ویتیلیگو، مبتلا هستند. سیستم ایمنی نقش مهمی در ایجاد این بیماری دارد. خودایمنی، نقص درونی در سلول‌های تولید کننده رنگدانه و استرس اکسیداتیو به عنوان علل این بیماری مطرح شده‌اند. ویتیلیگو واگیر ندارد و از شخصى به دیگرى منتقل نمی‌شود. این بیماری خطر جانی برای بیمار ندارد و فقط از جنبه زیبایی اهمیت دارد.
شیوع آن چقدر است؟
0.5 تا 2 درصد جمعیت مبتلا می‌شوند. در هر سنی از دوره نوزادی تا سنین بالا ممکن است ایجاد شود. میانگین سنی افراد در زمان شروع بیماری 20 سال است.
علائم آن چیست؟
ضایعات کاملا سفید گچی هستند. به اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شوند. به شکل گرد، بیضی، نامنظم یا خطی هستند. در شروع ممکن است کاملا سفید نباشد و به شکل لکه کمرنگ با حاشیه نامنظم باشد. سرعت پیشرفت ضایعات متغییر است. هر جایی از بدن ممکن است درگیر شود. محل‌هایی که بیشتر در معرض ضربه و سایش هستند بیشتر درگیر می‌شوند. در برخی موارد ممکن است در حاشیه لک سفید، نوار قرمز رنگی وجود داشته باشد. اکثرا بی سر و صدا شروع می‌شود. در موارد نادر ممکن است قبل شروع لک سفید، قرمزی و خارش وجود داشته باشد. سیر بیماری غیرقابل پیش بینی است. ویتیلیگو معمولا آهسته پیشرفت می‌کند. اما ممکن است سال‌ها بدون تغییر بماند یا سریع پیشرفت کند. به ندرت ممکن است کل بدن در عرض چند هفته یا حتی چند روز درگیر شود.
پیسی به همراه چه بیماری‌هایی اتفاق می‌افتد؟
اکثرا سالم هستند. احتمال بیماری‌های خود ایمن به ویژه در افرادی که سابقه فامیلی ویتلیگو یا بیماری‌های خود ایمن دارند، افزایش می‌یابد. 15 درصد بزرگسالان و 5 تا 10 درصد کودکان مبتلا به ویتیلیگو به بیماری خودایمن تیروئید مبتلا می‌شوند. بیماری‌های خود ایمن دیگر نیز با شیوع کمتر اتفاق می‌افتد.
درمان پیسی چیست؟
درمان می‌تواند رنگ پوست را برگرداند. ولی درمانی برای جلوگیری از پیشرفت ویتیلیگو وجود ندارد. انتخاب درمان بر اساس وسعت و محل درگیری، فعال بودن بیماری، سن و تایپ پوستی است. برای اینکه مشخص شود یک درمان موثر است حداقل باید 2 تا 3 ماه استفاده شود. صورت، گردن، قسمت وسط اندام‌ها و تنه بهتر به درمان پاسخ می‌دهند. قسمت انتهای دست و پا و لب‌ها مقاوم‌تر هستند. بعد از درمان موفق تا 40 درصد احتمال سفید شدن مجدد وجود دارد.
- در مواردی که کمتر از 20 درصد سطح بدن درگیر باشد از درمان‌های موضعی مثل کورتون و تاکرولیموس استفاده می‌شود. درمان باید تا ۳ ماه ادامه یابد تا بهبود قابل ملاحظه ایجاد شود.
- برای بزرگسالان و کودکان بالای 6 سال که بیش از 20 درصد سطح بدنشان درگیر باشد، یا نواحی که از نظر زیبایی مهم است درگیر باشد، خط اول درمان نوردرمانی با nbUVB است. نوردرمانی 2 تا 3 بار در هفته انجام می‌شود. درمان حداقل 1 سال طول می‌کشد.
- با احتیاط از نوردرمانی خانگی با استفاده از محلول‌های حساس کننده به نور نیز می‌شود استفاده کرد.
- لیزر اگزایمر و لیزر هلیوم-نئون نیز در درمان استفاده می‌شوند.
- برای موارد مقاوم می‌توان از روش‌های جراحی شامل مینی گرافت، ساکشن بلیستر اپیدرمال گرافت، گرافت ملانوسیت‌های اتولوگ کشت شده، گرافت سوسپانسیون سلول‌های اپیدرمی کشت نشده و پیوند مو استفاده کرد.
- در موارد مقاوم می‌توان از خالکوبی رنگ اکسید آهن به روش میکروپیگمنتاسیون برای همرنگ کردن منطقه درگیر با پوست نرمال استفاده کرد.
- اثر ویتیلیگو روی کیفیت زندگی بسیاری از مبتلایان شدید است. باعث استرس و کاهش اعتماد به نفس می‌شود. توضیح ماهیت بیماری، سیر آن، درمان‌های موجود، مزایا و محدودیت‌های هر روش درمانی برای بیمار و خانواده او از اهمیت بالایی برخوردار است. گاها مشاوره روانپزشکی و آموزش مهارت‌های توانایی تطابق با بیماری لازم است.
- استفاده از آنتی اکسیدان‌ها مثل سلنیوم، ویتامین ای، ویتامین ث، متیونین و یوبیکینون ممکن است موثر باشد.
- داروهای دیگر مثل زودوکاتالاز، لاتانوپروست، آفاملانوتید و توفاسیتینیب در درمان این بیماری استفاده شده‌اند ولی بررسی‌های بیشتری مورد نیاز هست.
- در مناطقی که رنگدانه پوست از بین رفته، پوست فاقد دفاع در برابر نور خورشید و اثرات زیان آور اشعه ماوراء بنفش است. این نواحی به راحتی دچار آفتاب سوختگی می‌شوند. بنابراین اگر لک سفید در نواحی از بدن که با لباس پوشیده نمی‌شود ایجاد شود، استفاده از کرم‌های ضد آفتاب ضروری است. از قرار گرفتن در معرض آفتاب در ساعات حداکثر تابش (ده صبح تا چهار بعد از ظهر) اجتناب گردد.
- برای کاهش اثرات روانی ناشی از این بیماری می‌توان نواحی درگیر را با کرم پودر رنگی مطابق با رنگ پوست پنهان کرد.
- در مواردی که اکثر پوست سفید شده و فقط چند لکه پوست نرمال باقی مانده است، به عنوان آخرین راهکار برای ایجاد ظاهر بهتر می‌توان از روش‌های بی‌رنگ کردن پوست استفاده کرد.
- این بیماری ناشی از آلرژی غذایی نیست و هیچ محدودیت غذائی توصیه نمی‌شود.
سلام خانم دکتر ،من ۲۰ سالمه ویتلیگو داشتم که تا حدود خیلی زیادی بهبود یافته ،دچار آکنه صورت هم هستم ،تتراسایکلین و محلول پوست چرب استفاده می کنم ، حدود ۳ سال هست که برا صورتم تحت درمانم ولی آکنه صورتم کامل بهبود نیافته حدود ۵ ماه قبل به مدت یک ماه روزانه قرص کلاژن مصرف کردم پس از قطع کلاژن اکنه صورتم زیاد شد ، آنتی بیوتیک الان زیاد جواب نمیده ،نمیدونم چکار کنم از شما راهنمایی می خواستم ، لطفا راهنماییم کنید.
حضوری مراجعه کنید. نیازمند بررسی آزمایشات و شروع داروهای قویتر هستید. آنتی بیوتیک بیشتر از 6 ماه توصیه نمی شود
مریضی پوستی پیسی پا ودست وقسمتی از بدن خواهشمندم مارا راهنمایی بفرمایید ممنون
اگر با مطالعه مطلب نوشته شده به پاسخ سوالات خود نرسیدید حضوری مراجعه کنید